سي ان ان
انتخابات ايران، يک نوع همه پرسي درباره سياست رييس جمهور روحاني بود که محور آن توافق هسته‌اي با طرف‌هاي غربي است. اگر پارلمان، اعضاي ميانه‌رو و اصلاح‌طلب بيشتري داشته باشد، پيش بردن برنامه‌ها براي روحاني آسان‌تر مي‌شود.
در اين رقابت‌ها، روحاني و متحدانش به مردم گفتند که توافق هسته‌اي گام اول براي ارتقاء جايگاه سياسي و اقتصادي ايران در جهان بود و اين انتخابات گام دوم آن محسوب مي‌شود. سي‌ان‌ان از قول رضا مرعشي، عضو «شوراي ملي آمريکايي‌هاي ايراني‌تبار» (ناياک) مي‌نويسد:
رضا مرعشي
«اگر انتخابات به نفع روحاني باشد، بايد مسووليت تحقق وعده‌هايي که داده را بر عهده بگيرد.»
گاردين
نتايج هر دو انتخابات براي تندروها تحقيرآميز بود، به ويژه آن‌ها که به صراحت با روحاني و توافق هسته‌اي او مخالفت نشان مي‌دادند. اين نتايج مي‌تواند براي روحاني جهت انتخاب مجدد در انتخابات آينده رياست جمهوري، اميدبخش باشد.
به اعتقاد تحليل‌گر اين روزنامه انگليسي، پيروزي در خبرگان به مفهوم پيروزي اصلاح طلبان نيست، بلکه راه يافتگان متحدان ميانه‌رو هاشمي و روحاني هستند.
پيروزي حاميان روحاني شايد به معناي گشودگي بيشتر به سوي غرب و محدودترشدن محافظه‌کاران در داخل باشد، امري که مي‌تواند دومين دور رياست جمهوري را براي روحاني تضمين کند.
وال استريت ژورنال
راي‌گيري روز جمعه يک همه‌پرسي براي روحاني بود که اتکاء همه برنامه‌هايش بر حصول توافق هسته‌اي و خروج تهران از انزوا در عرصه بين‌المللي بود. حالا عرصه در دست دولت و طرفداران آن است که با همراهي بيشتر مجلس، وعده‌هايي را که براي توافق هسته‌اي دادند، اجرايي کنند.
هافينگتن پست
تضعيف موقعيت محافظه‌کاران مخالف غرب که مجلس کنوني، با 290 کرسي، را در اختيار دارند، مي‌تواند دست روحاني را براي تجارت و سرمايه‌گذاري خارجي بيشتر در پي توافق هسته‌اي سال گذشته بازتر کند.
اين نتايج يک نقطه عطف براي ايران است که 60 درصد از جمعيت 80 ميليوني آن زير 30 سال دارند و مشتاق روابط نزديک با غرب، بعد از برداشته شدن تحريم‌ها هستند.
اين روزنامه به نقل از سعيد ليلاز، کارشناس اقتصادي و عضو شوراي مرکزي حزب کارگزاران مي‌نويسد: «اين خبر بسيار خوبي براي روحاني است. ما يک مجلس بسيار منطقي‌تر خواهيم داشت، يک مجلس کم‌تر جناحي، متخصص‌تر و تکنوکرات‌تر.»
بي بي سي
اين نتايج چشمگير، يک تغيير در تعامل ايران با غرب ايجاد خواهد کرد. دست روحاني براي گشودن کشورش به روي سرمايه‌گذاري و تجارت خارجي بازتر خواهد بود. اين به روحاني و ديگر اعضاي کمپين اصلاح‌طلب او کمک مي‌کند تا گفتگوهاي ايران با غرب را که در چارچوب مذاکرات هسته‌اي آغاز شده بود، گسترش دهند.
اما بيشترين گشايش همچنان با اروپا، و نه ايالات متحده، خواهد بود. روابط ايران و ايالات متحده همچنان پيچيده و چالش برانگيز است. ايران خواسته‌هاي منطقه‌اي محکمي دارد. اين کشور منافع راهبردي در کشورهايي چون سوريه، عراق، لبنان و افغانستان دارد و دخيل‌بودن در مسايل مربوط به اين کشورها را قويا حق خود مي‌داند. اين‌ها حوزه‌هايي است که نهاد قدرتمند سپاه پاسداران و رهبري کشور نقش‌آفرينان اصلي آن هستند.
ايران مي‌خواهد که در حد يک بازيگر برابر بتواند پشت ميزهاي بزرگ جهاني بنشيند و روي تهديدات مشترکي چون گروه موسوم به دولت اسلامي با ديگران کار کند. تيم روحاني احتمالا اکنون با کمي احساس قدرت بيشتر در مسايل بين‌المللي وارد مي‌شود.
نتايج انتخابات پايتخت مهم است، چون قانونگذاران پايتخت معمولا جهت‌گيري سياسي مجلس را مشخص مي‌کنند. با اين حال، اصلاح‌طلبان در خارج از پايتخت اين اندازه موفق نبوده‌اند.
اسوشيتد پرس
در اولين انتخابات از زمان حصول توافق هسته‌اي در سال گذشته، هيچ کدام از سه اردوگاه سياسي-اصلاح‌طلب، محافظه‌کار و تندرو- نتوانستند اکثريت 290 کرسي را به دست آورند، گرچه آمار، عملکرد بهتر اصلاح‌طلبان را براي اولين بار در ده سال گذشته نشان مي‌دهد.
محافظه‌کاران ميانه‌رو هم کرسي‌هايي به دست آورده‌اند و اگر به ائتلاف احتمالي با اصلاح طلبان برسند، تفوق تندروهاي مخالف توافق هسته‌اي در مجلس پايان مي‌يابد. توفيق اصلاح‌طلبان عمدتا به دليل وعده فرصت‌هاي اقتصادي جديد براي کشور در پي به دست آمدن توافق هسته‌اي است.
مهناز همتي، آرايشگر 21 ساله ساکن تهران به خبرنگار اين خبرگزاري مي‌گويد:
«من انتظار دارم که توجه بيشتري به فرصت‌هاي شغلي براي زنان بشود. روحاني به کمک مجلس جديد مي‌تواند درها را به روي سرمايه‌گذاري خارجي باز کند.»
محمدرضا شهابي، حسابدار يک شرکت عمراني نيز مي‌گويد:
«از حالا به بعد، دست دولت براي تعامل با دنيا بازتر خواهد بود. انتخابات به قدرت روحاني اضافه مي‌کند، چون نمايندگان جديد جلوي برنامه‌هاي او مانع ايجاد نمي‌کنند.»
العربيه انگليسي
در تهرانِ ليبرال، ميانه‌روها و اصلاح‌طلبان هر سي کرسي را به دست آوردند. در مجلس جديد، که کمابيش بين سه گروه اصلاح‌طلب، مستقل و محافظه‌کار تقسيم شده است، نه تنها روحاني قدرت مانور بيشتري دارد، که باد سياسي موافق از سوي جامعه را پشت خود دارد. حال ساده است درک اين نکته که چرا رييس جمهور ايران، اين انتخابات را آغاز يک «فصل تازه» براي ايران مي‌خواند.
العربيه مي‌نويسد: «اما شايد هنوز زود است که غربي‌ها از خوشحالي چوب پنبه شامپاين‌هاي خود را بيرون بکشند! چون گرچه انتخابات مجلس يک تحول اميدبخش براي غربي‌هاست، اما يک تحول محدود است. روحاني به خوبي مي‌داند که آيت الله العظمي خامنه‌اي، که موضعي مخالف غرب دارد، قدرت اصلي سياسي را در ايران در دست دارد. از اين رو، رهبر ايران تضمين خواهد کرد که هيچ تجديدنظر بنياديني نسبت به غرب وجود نخواهد داشت.»
آن چه اين نتايج انجام مي‌دهد، گشودن در به روي اين امکان راهبردي-امکاني مورد علاقه کاخ سفيد- است که اين شانس براي ايران باقي خواهد ماند که بتواند موضع ضدغربي متعصبانه امروز خود را تغيير دهد و به سوي يک موضع عمل گرايانه‌تر و بي‌طرفانه‌تر برود.
کريسچن ساينس مونيتور
گروه‌هاي تندرو در ايران، در اولين آزمون انتخاباتي مهم براي روحاني بعد از توافق هسته‌اي، دچار شکست غيرمنتظره‌اي شدند که موجب افزايش اميدواري‌ها براي نزديکي بيشتر با غرب و برداشته‌شدن محدوديت‌هاي اجتماعي شده است.
در نتايجي که روز دوشنبه اعلام شد، ائتلاف ميانه‌رو-اصلاح‌طلب همه 30 کرسي تهران را براي پارلمان 290 نفره ايران درو کردند، در حالي که در باقي نقاط کشور هم نسبت طرفداران روحاني تقريبا 1 به 2 است و در 58 کرسي کار به دور دوم کشيده است.
روحانيون نزديک به روحاني هم 15 کرسي از 16 کرسي تهران را در مجلس خبرگان به دست آورده‌اند و دو آيت الله تندرو از راهيابي به مجلس خبرگان 88 نفره بازماندند.
نتياج اين انتخابات يک پيروزي نمادين است که روحاني را قادر مي‌سازد با عزم بيشتري برنامه خود را براي نزديکي به غرب و افزايش آزادي‌هاي شخصي در داخل دنبال کند. «امير محبيان»، روزنامه‌نگار محافظه‌کار معتقد است:
«نتايج انتخابات نشان داد که مردم از روي احساسات حاصل از يک نوع ترس راي دادند، چرا که باور داشتند اردوي تندروها يک تهديد براي آنان، آرزوها و اميدهايشان بود. شايد مردم کساني را که به توافق هسته‌اي حمله مي‌کردند، دوست ندارند- يا از آن‌ها بدشان مي‌آيد.
دويچه وله
اصلاح‌طلبان به اتفاق در تهران پيروز شدند و کل 30 کرسي تهران را از محافظه‌کاران گرفتند. با اين حال، محافظه‌کاران در ساير استان‌ها و شهرها موفقيت قابل توجهي داشتند و اين پيام را فرستادند که هيچ جناحي نمي‌تواند مدعي تضمين کنترل بر اکثريت پارلمان شود. با اين وجود، وسعت موفقيت روحاني در تهران نشانگر آن است که مجلس ايران به زودي پذيرش بيشتري نسبت به برنامه‌هاي او براي افزايش تجارت خارجي و ارتقاء روابط با غرب نشان خواهد داد.
يو اس اِي تودي
به نظر مي‌رسد که مردم ايران روابط بهتر با آمريکا را مي‌خواهند که از زمان انقلاب 1979، توسط رهبران اين کشور به عنوان شيطان ترسيم شده است. با اين وجود، تحليل‌گران آمريکايي هشدار مي‌دهند که رويکرد روحاني و متحدانش به آمريکا مي‌تواند توسط تندروهايي که در قدرت باقي مي‌مانند، با مانع مواجه شود.
کارشناسان بر اين مساله توافق دارند که نتايج، نشان‌دهنده حمايت عمومي از توافق هسته‌اي است. شماري از اين کارشناسان، نتايج انتخابات را نشانه خوبي براي ميراث اوباما در سياست خارجي مي‌‌دانند، ولي دسته‌اي ديگر به انتخابات سال‌هاي گذشته اشاره مي‌کنند که ميانه‌روها در آن غالب بودند، اما نقض حقوق بشر و سياست‌هاي ضدآمريکايي بر جاي خود ماندند يا بدتر شدند. علي رضا نادر، تحليل‌گر ارشد سياست بين‌الملل در موسسه رَند، معتقد است:
«يک انتخابات قرار نيست همه چيز را تغيير بدهد. حتي اگر مجلس بيشتر به سمت ميانه متمايل شود، فکر نمي‌کنم اصلاح‌طلب‌تر شود.»
دولت ميانه‌روتر قرار نيست که تغيير جدي در سياست خارجي نسبت به اسراييل ايجاد کند که از سوي رهبران ايران، دشمن آشکار تلقي مي‌شود، يا تغييري در سياست ايران در حمايت از گروه‌هاي تروريستي چون حزب‌الله در لبنان ايجاد کند.